原文
《马说》是唐代文学家韩愈的一篇借物寓意之作,全文如下:
世有伯乐,然后有千里马,千里马常有,而伯乐不常有,故虽有名马,祗辱于奴隶人之手,骈死于槽枥之间,不以千里称也。
马之千里者,一食或尽粟一石,食马者不知其能千里而食也,是马也,虽有千里之能,食不饱,力不足,才美不外见,且欲与常马等不可得,安求其能千里也?
策之以其道,食之以其所宜,于是而有千里之乘,今之用人,当以德义为本,才技为末,如入其群,少长咸宜,唯才是举,是以圣明之主必有忠良以辅翼之,然则伯乐者,善识人才者也。
译文
世间有了伯乐,然后才有千里马,千里马是时常有的,可是伯乐却不是时常有的,因此即使有了名贵的马,也只能在马夫的手里受到屈辱,在马槽间同普通马一起死去,不能以“千里马”的称号来称呼它。
日行千里的马,吃一顿有时能吃掉一石粮食,可是养马的人不懂得用它能够日行千里的能力来喂它,这匹马虽然有日行千里的能力,但是因为吃不饱而力气不足,它的才能和美好的素质也就显现不出来;想要和普通的马一样尚且不可能办到,又怎么能要求它日行千里呢?
按照它应该有的方法去驾驭它,按照它所应该吃的饲料去喂养它,这样做了以后,才能有日行千里的马出现,现在用人,应当以德义为本,才技为末,如果选拔人才进入朝廷为官,无论年长年幼都应量才录用,只有才能才是最主要的,因此圣明的君主必定有忠良来辅佐他,那么伯乐就是善于发现人才的人了。
(注:以上译文为简化版,详细版可能涉及更多对原文的解读和解释。)
《马说》不仅是一篇借物寓意的文章,更是一篇关于人才选拔和任用的深刻论述,文章通过千里马和伯乐的比喻,揭示了当时社会对于人才的忽视和浪费现象,也表达了作者对于贤能之士被埋没、打压的愤懑和不平之情,文章强调了德才兼备的重要性,认为只有德才兼备的人才才能被委以重任,也呼吁统治者要善于发现和任用人才,让人才在合适的位置上发挥最大的作用。
《马说》在中国文学史上有着重要的地位,它不仅是一篇优秀的散文作品,更是一篇具有深刻思想内涵的文章,它对于我们今天的社会依然有着重要的启示作用,让我们更加深刻地认识到人才的重要性和选拔任用的复杂性。《马说》也为我们提供了一种看待问题和思考问题的方法论指导,让我们能够更加全面、深入地思考问题并找到解决问题的方法。