原文
劝学
君子曰:学不可以已。
青,取之于蓝,而青于蓝;冰,水为之,而寒于水,木直中绳,輮以为轮,其曲中规,虽有槁暴,不复挺者,輮使之然也,故木受绳则直,金就砺则利,君子博学而日参省乎己,则知明而行无过矣。
吾尝终日而思矣,不如须臾之所学也;吾尝跂而望矣,不如登高之博见也,登高而招,臂非加长也,而见者远;顺风而呼,声非加疾也,而闻者彰,假舆马者,非利足也,而致千里;假舟楫者,非能水也,而绝江河,君子生非异也,善假于物也。
积土成山,风雨兴焉;积水成渊,蛟龙生焉;积善成德,而神明自得,圣心备焉,故不积跬步,无以至千里;不积小流,无以成江海,骐骥一跃,不能十步;驽马十驾,功在不舍,锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。
翻译
劝勉学习的格言警句
君子说:学习是不能停止的。
就像鲜艳的青色染料是从蓝色中提取出来的,但它的颜色却比蓝色更深;冰是由水形成的,但它的寒冷程度却超过了水,笔直的木材如果被加工成车轮,那么它的弯曲程度就符合车轮的规范,即使木材被晒干变得粗糙了,也不会再挺直了,这是因为加工使它变成了这样,所以木材经过画线的墨线加工就能变得笔直,金属在磨刀石上磨过就能变得锋利,君子如果能够广泛地学习并且每天检查反省自己,就能变得聪明并且行为没有过错。
我曾经整天思考问题却不如片刻学习所得到的知识多;我曾经踮起脚跟向远处看却不如登到高处看的范围广,登到高处招手,手臂并没有加长但可以看到很远的地方;顺着风呼叫,声音并没有加大却能听得更加清楚,借助车马的人并不是脚走得快但可以到达千里之外的地方;借助船只的人并不是会游泳但可以横渡江河,君子的资质并不是与普通人有什么不同,只是善于借助外物罢了。
堆积土石成了高山,风雨就从这儿兴起了;堆积水成了深潭,蛟龙就生长在其中了;积累善行养成高尚的品德,自然会达到很高的精神境界和智慧觉悟,圣人的思想也就具备了,所以不一小步一小步地积累起来走的话,就不能到达千里之外的地方;不汇聚小河的水流就不能形成江海,骏马跳跃一次虽然不能超过十步远但驽马如果走十天也能到达目的地;它的成功在于不放弃,如果半途而废那么腐朽的木头也不能被折断;如果坚持不懈那么金石也能被雕刻成功。
《劝学》是古代中国一篇重要的教育文献,它以生动的比喻和深刻的道理阐述了学习的意义、方法和态度,文章首先强调了学习的重要性以及学习的持续性。“学不可以已”是文章的核心思想之一,接着通过比喻来阐述学习的作用和效果如“青出于蓝”、“冰寒于水”等来强调学习的重要性以及学习的积累性。“积土成山”、“积水成渊”等比喻则强调了学习的积累过程和坚持不懈的重要性,文章还通过“骐骥一跃”与“驽马十驾”的对比来强调了持之以恒的学习态度和毅力的重要性。
《劝学》还强调了善于借助外物的重要性如“假舆马者”、“假舟楫者”等比喻来阐述善于利用外界资源和条件的重要性以及君子博学多才的必要性,这些思想对于我们今天的学习和生活仍然具有重要的指导意义和启示作用。
《劝学》是一篇充满智慧和启示的文献它以生动的比喻和深刻的道理阐述了学习的意义、方法和态度对于我们今天的学习和生活仍然具有重要的指导意义和启示作用值得我们深入学习和领悟。