原文
水调歌头·丙辰中秋
宋·苏轼
丙辰中秋,欢饮达旦,大醉,作此篇,兼怀子由。
明月几时有?把酒问青天,不知天上宫阙,今夕是何年,我欲乘风归去,又恐琼楼玉宇,高处不胜寒,起舞弄清影,何似在人间。
转朱阁,低绮户,照无眠,不应有恨,何事长向别时圆?人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全,但愿人长久,千里共婵娟。
翻译
《水调歌头》这首词是苏轼在丙辰年的中秋节写的,当时他欢饮达旦,大醉之后,想起了自己的弟弟子由,于是写下了这首词来寄托对子由的怀念之情。
“明月几时有?”这句词问的是月亮何时出现,举杯向青天询问这个问题,表达出对宇宙的敬畏和好奇,接着词人想象天上宫殿的情景:“不知天上宫阙,今夕是何年。”他想知道今晚的月亮在天上是什么日子,他想要乘着风飞往天宫去,但又担心那琼楼玉宇般的宫殿太高太冷清,他想象自己起舞弄清影的情景,又觉得还是人间更好一些。
月亮在天空中转动,从朱红色的楼阁上移过,又低低地穿过雕花的门窗,照到屋内的人却无法安眠,这不禁让他想到月亮不应该有什么遗憾吧,为什么总是在人们分别的时候特别圆呢?人生中总会有悲欢离合的时刻,就像月亮有阴晴圆缺的变化一样,这是自古以来就难以完全的事情,最后词人表达出对未来的祝愿:“但愿人长久,千里共婵娟。”希望人们都能够长长久久地生活在一起,即使相隔千里也能共享这美好的月光。
详细解析及拓展
《水调歌头》这首词以其深邃的意境和优美的语言成为了千古传诵的名篇,词人苏轼借中秋的明月抒发了对亲人的怀念之情和对人生的感慨,整首词意境深远,情感真挚,语言优美,堪称宋词的代表作之一。
在词中,苏轼首先以问句的形式表达了对明月的敬畏和好奇之情,接着他通过丰富的想象描绘了天上的宫殿和琼楼玉宇的景象,这些描写不仅展示了词人对宇宙的向往和探索精神,也反映了他对人生和命运的思考,在词的下半部分中,苏轼通过月亮的阴晴圆缺来比喻人生的悲欢离合和古难全的事情,这种比喻使得整首词的意境更加深远和丰富。
《水调歌头》这首词还具有很高的艺术价值,词人运用了丰富的修辞手法和优美的语言来描绘自然景象和表达情感,整首词的语言既朴素自然又富有韵味和感染力,同时词的结构也十分严谨巧妙使得整首词在情感和意境上达到了高度的统一和和谐。
除了对原词的解析外还可以对这首词进行拓展和延伸,例如可以探讨苏轼的人生观和价值观以及他对自然和宇宙的看法;可以分析苏轼在词中所运用的修辞手法和语言特点以及这些特点对后世文学的影响等等,这些拓展和延伸不仅可以加深对这首词的理解和欣赏也可以更好地领略到中国古典文学的魅力和博大精深之处。
水调歌头》这首词以其深邃的意境优美的语言和严谨的结构成为了中国古典文学的珍品之一也成为了人们传颂不衰的名篇佳作。