千里马之论——马说
原文
世有伯乐,然后有千里马,千里马常有,而伯乐不常有,故虽有名马,祗辱于奴隶人之手,骈死于槽枥之间,不以千里称也。
马之千里者,一食或尽粟一石,食马者不知其能千里而食也,是马也,虽有千里之能,食不饱,力不足,才美不外见,且欲与常马等不可得,安求其能千里也?
策之不以其道,食之不能尽其材,鸣之而不能通其意,执策而临之,曰:“天下无马!”呜呼!其真无马邪?其真不知马也!
注释
1、伯乐:古代传说中的相马者,善于识别良马。
2、千里马:指能够日行千里的骏马。
3、祗辱:屈辱于,祗,同“只”。
4、骈死:并排而死,骈,并排。
5、槽枥之间:指养马的槽和马棚之间。
6、粟:粮食中的一种,这里指喂马的饲料。
7、食不饱:指喂的饲料不足。
8、力不足:指马的体力不够强壮。
9、才美不外见:指马的才能和优点无法显现出来。
10、策:鞭子,这里指驾驭马的技巧和方法。
11、鸣之而不能通其意:指用声音和马的意愿沟通不通。
12、执策而临之:拿着鞭子面对着马。
13、天下无马:感叹世上没有好马或没有识得良马的伯乐。
译文及解释
《马说》是一篇关于马的论述文章,主要讲述了千里马与伯乐之间的关系以及千里马的命运问题,文章首先提出了“世有伯乐,然后有千里马”的观点,强调了伯乐对于千里马的重要性,在现实生活中,千里马虽然常有,但伯乐却并不常有,即使有好的马匹,也往往被埋没在平凡的奴隶人手中,无法得到充分的发挥和展现。
文章接着描述了千里马的特性和命运,千里马虽然能够日行千里,但如果没有得到充分的饮食和照顾,它的才能和优点就无法得到充分的发挥和展现,如果驾驭者没有掌握正确的驾驭技巧和方法,也无法让千里马发挥出它的最大潜力,文章呼吁人们要善于发现和培养人才,尤其是那些具有特殊才能和潜力的人才,只有这样,才能让这些人才得到充分的发挥和展现,为社会做出更大的贡献。
在文章中还提到了“食不饱、力不足、才美不外见”的问题,这表明了人才的培养和发展需要得到充分的物质和精神支持,如果一个人没有得到足够的营养和锻炼,他的体力和智力就无法得到充分的发挥和提升;同样地,如果一个人没有得到充分的关注和支持,他的才能和潜力也无法得到充分的发挥和展现,文章呼吁人们要关注人才的全面发展,为他们提供更好的物质和精神支持。
《马说》还强调了人与人之间的沟通和理解的重要性,如果驾驭者无法通过正确的声音和技巧与马进行沟通和理解,就无法充分发挥出马的潜力,同样地,人与人之间也需要进行良好的沟通和理解,才能更好地发挥各自的优势和潜力,文章呼吁人们要善于沟通和理解他人,以促进人与人之间的和谐共处和发展。
《马说》是一篇关于人才发展和培养的论述文章,强调了人才的重要性以及人才的培养和发展需要得到充分的物质和精神支持,文章还呼吁人们要善于发现和培养人才,以及进行良好的沟通和理解他人,这些观点对于现代社会仍然具有重要的启示意义。