《出师表:诸葛孔明忠诚之鉴》
先帝创业未半而中道崩殂,今天下三分,益州疲弊,此诚危急存亡之秋也,然侍卫之臣不懈于内,忠志之士忘身于外者,盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也,诚宜开张圣听,以光先帝遗德,恢弘志士之气,不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。
宫中府中,俱为一体;陟罚臧否,不宜异同,若有作奸犯科及为忠善者,宜付有司论其刑赏,以昭陛下平明之理;不宜偏私,使内外异法也。
丞相诸葛亮:臣受命之日,寝不安席,食不甘味,思北征平中原,以复汉室之业,愿陛下矜悯愚诚,听臣微言,臣之所见所闻,皆为国忧心,今当远离庙堂,临表涕零,不知所言。
臣闻先帝欲兴复汉室,志在北定中原,然自臣到任以来,已历三秋矣,此诚危急存亡之时也,愿陛下发奋图强,振奋精神,不忘先帝之遗德,臣虽下愚,但知其不可谏诤之事,若陛下能采纳忠言,则汉室之隆可计日而待也。
侍中侍郎郭攸之、费祎、董允等臣子,此皆良实,志虑忠纯,是以先帝简拔以遗陛下,愚以为宫中之事,事无大小,悉以咨之,然后施行,必能裨补阙漏,有所广益。
将军向宠:性行淑均,晓畅军事,试用于昔日,先帝称之日能,是以众议举宠为督:愚以为营中之事,悉以咨之,必能使行阵和睦,优劣得所。
臣以为:亲贤臣远小人,此先汉所以兴隆也;亲小人远贤臣,此后汉所以倾颓也,先帝在时,每与臣论此事,未尝不叹息痛恨于桓灵也,侍中、尚书、长史、参军等臣子皆良才也,愿陛下亲之信之,则汉室之兴可计日而待也。
臣亮言:愿陛下托臣以讨贼兴复之效,不效则治臣之罪,若天下幸而平定中原者,则愿陛下赐臣骸骨归葬汉中之地,此臣所以报先帝而忠陛下之职分也,至于斟酌损益、进尽忠言、则攸之、祎、允等之任也。
愿陛下矜悯愚诚之心,听纳雅言良策,庶几皇天不负有心人!愿陛下垂拱而治天下!
解析
《出师表》是三国时期蜀汉丞相诸葛亮所写的一篇表文,全文以恳切委婉的言辞劝勉后主刘禅广开言路、修明政治、任用贤才、平衡内外亲疏关系等事宜,文章立意高远、情感真挚、辞藻恳切、气势磅礴、语言质朴而富有力量,全文以“报先帝”、“忠陛下”为主旨贯穿始终,表达了诸葛亮对蜀汉的忠诚和为复兴汉室而奋斗的决心和信念。
文章首先指出天下形势的严峻和蜀汉所面临的危机和挑战,然后通过回顾历史和先帝的恩遇来表达自己的忠诚和感激之情,接着提出了治理国家的建议和措施以及用人原则和标准等重要问题,在表达自己的忠诚和决心时使用了许多生动的比喻和形象的描绘来增强表达效果和感染力,同时文章还强调了君臣关系的重要性以及君主的领导责任和义务等重要问题,整篇文章语言简练、意义深远、情感真挚、气势磅礴是一篇具有重要历史和文化价值的文献资料。
《出师表》不仅是一篇文学佳作也是中国历史上著名的政治文献之一具有深远的历史意义和文化价值。《出师表》所表达的思想和情感对于我们今天仍然具有重要的启示和借鉴意义值得我们深入学习和研究。