原文
报刘一丈书
日下矣,足下更欲尽言,胜所以不报,忽忽不乐,今书来言他,且见教焉,足下所言,乃自述其意耳,非为仆设言也,仆之所言,仆自知之矣,足下读书未毕,何出此言?然仆敢尽言,足下苟异之,取其善者而省之可耳。
天下事有难易乎?其为之,则难者亦易矣;不为,则易者亦难矣,人之为学有难易乎?学之,则难者亦易矣;不学,则易者亦难矣,吾资之昏,不逮人也;吾材之庸,不逮人也;旦旦而学之,久而不怠焉,迄乎成,而亦不知其所以然矣,吾子苟或乐乎于此而勿怠也!
天下事有大小多少乎?无大小多少皆道也,吾子苟或乐乎于此而勿倦也!
吾子同乎仆射之操心者何如?苟异仆射之所行者何如?仆射之道甚坦,而求焉则未也,吾子苟得其道矣,虽固穷亦乐乎!苟未得其道焉,虽富亦忧乎!吾子其审处之!
翻译
太阳已经西沉了,您还想再谈些其他的话吗?我之所以不立即回信是因为心中烦乱不快,现在您来信谈别的事,姑且让我接受您的指教吧,您信中所说的内容只是您自己表述意愿罢了,并不是专为我设辞说的,我的信中所说的内容我自然知道它的底细,您信还没读完怎么就说出这样的话呢?然而我敢把我想说的都写出来,如果您认为我的说法有什么不妥之处,就请吸取其中好的意见吧。
天下的事有难易之分吗?只要做,那么难的事也就变得容易了;如果不做,那么易的事也就变得难了,人们求学难道有难易的区别吗?只要学习,那么难的也变得容易了;如果不学,那么易的也就变得难了,我的天资昏昧,不及他人;我的才能平庸,不及他人,但是我每天不停地学习,长久而不停止,直到成功为止,竟然不知道我是怎样成功的,如果您要是乐意于学习这件事而不感到厌倦的话,那太好了!
天下的事有大小多少之分吗?没有大小多少的区别也都可以用道来概括,您要是乐意于这件事而不感到厌倦的话那真是太好了!
您的志向与我的志向相同吗?如果不同您又是怎样的呢?我的志向之道是很宽阔平坦的,但追求起来却并非如此容易,如果您能得到真正的道义之所在,即使生活贫苦也会感到快乐!如果还没有得到真正的道义之所在,即使富贵也会感到忧愁!希望您能慎重地对待它!
是《报刘一丈书》的原文及翻译内容,此文是明代文学家宗臣写给友人刘一丈的一封回信,全文以“道”为思想核心,阐述了学习、做事、追求志向等方面的道理和态度,希望以上内容对您有所帮助!