原文
《孟子·告子上》是孟子与其学生的问答记录,主要讲述了告子与孟子在人性论、道德观等方面的讨论,以下是部分原文:
告子曰:“食、色,性也。”
孟子曰:“仁义礼智,非由外铄我也,我固有之也。”
告子曰:“性犹湍水也,决诸东方则东流,决诸西方则西流,人性之无分于善不善也。”
孟子曰:“水信无分于东西,无分于上下乎?人性之向善,犹水之就下也,不导则不通,导之则通。”
翻译
告子认为:“饮食和男女之情,是人的本性。”
孟子则反驳说:“仁义礼智这四种德行,不是从外部赋予我们的,而是我们本来就具有的。”
告子进一步用湍急的水流作比喻,认为人性就像湍水一样,它的流向取决于决口的方位,向东流就向东流,向西流就向西流,因此他认为人性并没有善恶之分。
孟子则用水的自然流向来比喻人性的向善性,他说水确实没有东西方向的分别,但难道没有上下之分吗?人的本性就像水自然流向低处一样趋向于善,如果不加以引导,人性就无法得到正确的发挥;如果加以正确的引导,人性就会得到充分的发挥。
《孟子·告子上》还涉及了关于“知言养气”的讨论,强调了个人修养的重要性,孟子认为,要培养自己的“浩然之气”,必须通过长期的修养和锻炼,他也强调了言辞的重要性,认为正确的言辞是表达思想、传递信息的重要工具。
解读与启示
《孟子·告子上》通过告子与孟子的对话,深入探讨了人性的本质、道德的起源以及个人修养的重要性,这些思想对于我们理解人类社会和个体行为具有重要的启示意义。《孟子·告子上》也是中国古代哲学的重要文献之一,对于我们了解中国古代哲学思想和文化具有重要的价值。
就是《孟子·告子上》的原文及翻译内容,希望对你有所帮助!