一、原文
臣密言:臣之进退,实为狼狈,欲奉诏奔驰,则刘病日笃;欲苟顺私情,则告诉不许:臣之进退,实为狼狈。
伏惟圣朝以孝治天下,凡在故老,犹蒙矜育,况臣孤苦,特为尤甚,且臣少仕伪朝,历职郎署,本图宦达,不矜名节,今臣亡国贱俘,至微至陋,过蒙拔擢,宠命优渥,岂敢盘桓,有所希冀!但以刘日薄西山,气息奄奄,人命危浅,朝不虑夕,臣无祖母,无以至今日;祖母无臣,无以终余年,母孙二人,更相为命,是以区区不能废远。
臣密今年四十有四,祖母刘今年九十有六,是臣尽节于陛下之日长,报刘之日短也,乌鸟私情,愿乞终养,臣之辛苦,非独蜀之人士及二州牧伯所见明知;皇天后土实所共鉴,愿陛下矜悯愚诚,听臣微志,庶刘侥幸,保卒余年,臣生当陨首,死当结草,臣不胜犬马怖惧之情!
二、翻译
臣子李密陈情:我的进退两难之处在于实在狼狈不堪,想遵从诏书立刻为国奔走效劳,但祖母刘氏的病却日益严重;想要姑且顺从自己的私情,但报告申诉又得不到允许,我的处境进退两难,十分狼狈。
我想到圣朝是以孝道来治理天下的,凡是年老而德高的旧臣尚且还受到怜悯和抚育,况且我孤单凄苦的程度更为严重呢,而且我年轻时曾经在伪朝任职做官,历任郎署的职务,本来图的就是想仕途通达、官运亨通、博得高官厚禄、并不顾惜自己的名声节操,现在我是一个低微的亡国俘虏,实在卑微到不值一提了;却受到朝廷的提拔重用,恩命优厚隆重,怎敢犹豫不决而有非分的希求呢?只因为祖母刘氏已是西山落日的样子,气息微弱,生命垂危,朝不保夕,我如果没有祖母的抚养和爱护,就无法达到今天的地位;祖母如果没有我的供养和侍候,也难以度过她的余生,我们祖孙二人相依为命、互相依靠而维持生命,因此我不能废止侍养祖母而远离下情。
臣子李密今年四十四岁,祖母刘氏今年九十六岁,因此我尽忠于陛下之日还很长久,但向祖母刘氏尽孝尽心的日子却很短了,我怀着乌鸦反哺的私情和愿望(指赡养祖母至终),乞求能够准许我完成对祖母养老送终的心愿,我的辛酸苦楚并不是只有蜀地的百姓及益州、梁州的长官所亲眼目睹、内心明白;连天地神明也都看得清清楚楚,希望陛下能怜恤我愚昧至诚的心愿,准许我完成臣子的小小心意,或许能侥幸地被朝廷宽恕我的罪责,保全我的性命,在余生还能为朝廷出力效忠,我活着当以牺牲生命(指为朝廷效忠),死了也要结草衔环来报答陛下的恩情,我怀着牛马一样不胜恐惧的心情!
就是《陈情表》的原文及翻译内容。《陈情表》是三国时期蜀汉丞相李密写给晋武帝的一篇奏章,文章以辞恳意切、语言简洁的特殊风格著称于世,全文通过对个人身世、家庭情况和政治遭遇的叙述以及祖孙之间的深厚感情等内容的陈述来表达自己的心愿和请求,希望以上内容能满足您的需求。