原文
《赤壁赋》是北宋文学家苏轼所作的一篇赋文,主要描述了作者在赤壁游览时的感受和思考。
壬戌之秋,七月既望,苏子与客泛舟游于赤壁之下,清风徐来,水波不兴,举酒属客,诵明月之诗,歌窈窕之章,少焉,月出于东山之上,徘徊于斗牛之间,白露横江,水光接天,纵一苇之所如,凌万顷之茫然,浩浩乎如冯虚御风,而不知其所止;飘飘乎如遗世独立,羽化而登仙。
于是饮酒乐甚,扣舷而歌之,歌曰:“桂棹兮兰桨,击空明兮溯流光,渺渺兮予怀,望美人兮天一方。”客有吹洞箫者,倚歌而和之,其声呜呜然,如怨如慕,如泣如诉,余音袅袅,不绝如缕,舞幽壑之潜蛟,泣孤舟之嫠妇。
苏子愀然,正襟危坐而问客曰:“何为其然也?”客曰:“‘月明星稀,乌鹊南飞。’此非曹孟德之诗乎?西望夏口,东望武昌,山川相缪,郁乎苍苍,此非孟德之困于周郎者乎?方其破荆州,下江陵,顺流而东也,况吾与子渔樵于江渚之上,侣鱼虾而友麋鹿;驾一叶之扁舟,举匏樽以相属;寄蜉蝣于天地,渺沧海之一粟,哀吾生之须臾,羡长江之无穷。”
……(此处为节选)
译文
在壬戌年的秋天,七月末的时候,我同客人们泛舟游玩在赤壁之下,这时清风轻轻吹来,江面上的水波平静不起波澜,我举起酒杯向同伴敬酒,朗诵着明月的诗歌,唱出窈窕的乐章,过了一会儿,月亮从东山上升起,在斗宿和牛宿之间徘徊,白露弥漫在江面之上,水光与天色相接,我们任凭小船随意飘荡,越过浩瀚无际的江面,船只像是在空中飞行一样自由自在,不知道它将要停息在何处;我们仿佛遗世独立一般,飘飘然如同神仙一般自在。
于是我们饮酒至尽兴而乐极忘形,敲打着船舷唱起歌来,歌词中唱道:“桂木做的棹啊兰木做的桨,划开清澈如空的江水逆流而上。”我的心情悠远而又渺茫,思念着美人却远在天边,有位吹洞箫的客人随歌而和,他的声音呜呜作响,像是怨恨又像是思慕,像是哭泣又像是细诉;声音悠长而又婉转悠扬,像是不绝如缕的细丝在空谷中萦绕盘旋,这舞动着的幽深的山谷中的潜龙,哭泣着的孤单的小船上的寡妇。
我听了客人的话感到十分悲伤,于是整理好衣裳端正地坐着问客人道:“为什么会这样呢?”客人说:“‘月明星稀,乌鹊南飞。’这不是曹孟德的诗句吗?向西望是夏口,向东望是武昌山,山川相互环绕着彼此的影子错落有致地展现在眼前;这茂密苍翠的山川不就是曹孟德被周郎打败的地方吗?当年他攻破荆州、攻下江陵、顺流向东进军时又是何等的威风凛凛!而我们如今却只能在这江边的小岛上捕鱼打柴为生;驾着一叶小舟飘摇在江上;举起酒杯相互劝酒;像蜉蝣一样把天地当作寄托;渺小得如同沧海中的一粒米粒一样微不足道,哀叹我们生命的短暂啊!羡慕长江的无穷无尽。”
(此为节选译文内容)完整译文需根据原文逐句翻译并加以润色。