一、赤壁赋原文
壬戌之秋,七月既望,苏子与客泛舟游于赤壁之下,清风徐来,水波不兴,举酒属客,诵明月之诗,歌窈窕之章,少焉,月出于东山之上,徘徊于斗牛之间,白露横江,水光接天,纵一苇之所如,凌万顷之茫然,浩浩乎如冯虚御风,而不知其所止;飘飘乎如遗世独立,羽化而登仙。
余有感于斯文,歌曰:“桂棹兮兰桨,击空明兮溯流光,渺渺兮予怀,望美人兮天一方。”客有吹洞箫者,倚歌而和之,其声呜呜然,如怨如慕,如泣如诉;余音袅袅,不绝如缕,舞幽壑之潜蛟,泣孤舟之嫠妇。
苏子愀然,正襟危坐而问客曰:“何为其然也?”客曰:“‘月明星稀,乌鹊南飞。’此非曹孟德之诗乎?西望夏口,东望武昌,山川相缪,郁乎苍苍,此非孟德之困于周郎者乎?方其破荆州,下江陵,顺流而东也;况吾与子渔樵于江渚之上,侣鱼虾而友麋鹿,驾一叶之扁舟,举匏樽以相属,寄蜉蝣于天地,渺沧海之一粟,哀吾生之须臾,羡长江之无穷,挟飞仙以遨游,抱明月而长终。”
苏子曰:“客亦知夫水与月乎?逝者如斯,而未尝往也;盈虚者如彼,而卒莫消长也,盖将自其变者而观之,则天地曾不能以一瞬;自其不变者而观之,则物与我皆无尽也,而又何羡乎?且夫天地之间,物各有主,苟非吾之所有,虽一毫而莫取,惟江上之清风,与山间之明月,耳得之而为声,目遇之而成色,取之无禁,用之不竭,是造物者之无尽藏也,而我与子之所共适。”
客喜而笑,洗盏更酌,肴核既尽,杯盘狼藉,相与枕藉乎舟中,不知东方之既白。
二、赤壁赋翻译
在壬戌年秋天的一个月后的一天晚上,我同客人乘船在赤壁下游玩,这时有一阵清风轻轻地吹来,江面上泛起层层波纹却并不汹涌澎湃,我举起酒杯向客人敬酒颂明月之诗并唱出窈窕的篇章,不一会儿月亮从东山上升起在斗宿和牛宿之间徘徊着,白露横江这时江面上泛起一层薄薄的雾气使江水显得更加清澈仿佛与天空连成一线,我们任凭一叶小舟在江上飘荡越过万顷碧绿的江面自由自在地游荡在浩瀚无际的江面上仿佛凭空驾风而行却不知道哪里会是终点;飘飘然像脱离尘世的烦恼遗世独立羽化成仙进入仙境一般。
于是我有感于这良辰美景创作了这首诗歌:“桂木做的棹啊兰木做的桨划开秋天的碧波在清澈的江水上逆流而上。”我的心情悠远而又充满期待仿佛心中所思所想的美人就在那遥远的天边,这时一位客人吹起洞箫的声音随之响起那声音呜呜咽咽像有无限的哀怨和思慕又像哭泣又像叹息余音袅袅在空气中久久不绝如细丝一般缠绕着人的心灵舞动于深幽的沟壑使潜藏的蛟龙起舞使孤独的寡妇哭泣。
我听了这箫声感到十分悲伤整理好衣裳正襟危坐问客人道:“为什么箫声中带着如此的幽怨呢?”客人回答说:“‘月明星稀乌鹊南飞’这不是曹孟德所作的诗句吗?向西望是夏口向东望是武昌这一带山川环绕的地方草木茂盛苍翠繁茂不就是曹孟德