原文
水陆草木之花,可爱者甚蕃,晋陶渊明独爱菊;自李唐来,世人甚爱牡丹,予独爱莲之出淤泥而不染,濯清涟而不妖,中通外直,不蔓不枝,香远益清,亭亭净植,可远观而不可亵玩焉,予谓菊,花之隐逸者也;牡丹,花之富贵者也;莲,花之君子者也,噫!菊之爱,陶后鲜有闻;莲之爱,同予者何人?牡丹之爱,宜乎众矣。
翻译及注释
翻译
水上、陆地上草本、木本的花中,可爱的非常多,晋代的陶渊明唯独喜爱菊花;自唐朝以来,世人非常喜爱牡丹,可是我却唯独喜爱莲花从积存的淤泥中长出却不被污染,经过清水的洗涤却不显得妖媚,它的茎内空外直,不牵牵连连也不枝枝节节,香气越从远处闻越觉得清幽,笔挺洁净地直立在水中,只能在远处欣赏却不能轻慢地玩弄啊,我认为菊花是花中的隐士;牡丹是花中的富贵者;莲花是花中的君子,唉!对于菊花的喜爱,陶渊明以后就很少听到了;对于莲花的喜爱,像我一样的还有什么人呢?对于牡丹的喜爱,当然有很多人了!
注释
1、甚蕃:很多。
2、晋陶渊明独爱菊:晋朝的陶渊明只喜欢菊花,陶渊明是晋朝人,也是著名的隐士。
3、自李唐来:自从唐朝以来,李唐,指唐朝,唐朝的皇帝姓李,所以称李唐。
4、出淤泥而不染:从污泥中生长出来却不被污染,淤泥指污泥巴的泥潭。
5、濯清涟而不妖:在清水里洗涤过却不显得妖媚,濯是洗涤的意思;清涟指清水。
6、中通外直:内心通达而外表刚直。
7、不蔓不枝:不牵牵连连也不枝枝节节,蔓指牵连的藤蔓;枝指多余的枝条。
8、香远益清:香气越从远处闻越觉得清幽,远指远处的传播;益指更加。
9、亭亭净植:笔挺洁净地直立在水中,亭亭指高耸的样子;植指树立。
10、可远观而不可亵玩焉:可以远远地观赏却不能轻慢地玩弄啊,亵玩指轻慢地玩弄;焉指语气词,无实际意义。
11、隐逸者:隐居的人,这里指菊花像隐居的人一样高洁傲岸。
12、富贵者:富贵的人,这里指牡丹像富贵的人一样富贵艳丽。
13、君子者:品德高尚的人,这里指莲花像品德高尚的人一样正直无私。
14、鲜有闻:很少听到,鲜是少的意思;闻是听到、知晓的意思。
赏析
《爱莲说》是北宋文人周敦颐所写的一篇关于莲花的散文作品,文章通过对莲花的赞美和描述,表达了作者对高尚品质和道德情操的追求和向往,文章以莲花为载体,通过对其形象的描绘和象征意义的阐述,展现了作者对理想人格的追求和赞美之情,整篇文章语言优美、意境深远、寓意深刻,是一篇具有很高艺术价值的文学作品。
《爱莲说》以其独特的艺术魅力和深刻的思想内涵成为了中国文学史上的经典之作,通过对莲花的赞美和描述,作者不仅表达了自己对高尚品质和道德情操的追求和向往,也启示了读者对于人生的思考和感悟,莲花作为一种象征物,被赋予了纯洁、高雅、正直等美好的品质和意义,成为了人们心中的理想形象和追求目标。《爱莲说》以其深刻的思想内涵和优美的语言艺术成为了中国文学史上的经典之作,对于后世文学创作和思想发展产生了深远的影响。