《礼记二则:尊师重道,礼乐之教》
原文及翻译
(一)原文
《礼记·学记》节选
玉不琢,不成器;人不学,不知道,是故古之王者,建国君民,教学为先。
兑命曰:“学乃身之宝。”其此之谓与!
大学始教,必由学也,学也者,以其尝习有常道也。
大学之道,在明明德,在亲民,在止于至善,知止而后有定,定而后能静,静而后能安,安而后能虑,虑而后能得,物有本末,事有终始,知所先后,则近道矣。
(二)翻译
玉石如果不经过雕琢,就不能成为有用的器物;人如果不学习,就不会懂得道理,古代的君王建立国家、统治百姓,都把教育放在首要位置。
《尚书·兑命》篇中说:“学习是身体的宝贝。”这大概就是说的这个道理吧!
大学的教化从开始时,必定是先从学习入手,所谓学习,就是因为它有常规的道理需要反复练习,大学的宗旨在于弘扬光明正大的品德,在于让百姓自新自省,在于达到至善至美的境界,知道应该达到的境界才能确定志向,志向确定后才能心静不躁,心静不躁才能认真细致地思考问题,认真细致地思考问题才能得到收获,每样事物都有根本和枝节的区别,每件事情都有开始和终结的过程,知道了它们的先后次序关系,就接近于道了。
(二)原文
《礼记·月令》节选
孟春之月,东风解冻,蛰虫始振,天子布德施惠以顺于时,命相及百官皆行赏罚以修职事,乃教大子以尊卑长幼之节,教之以亲亲长长之义。
(三)翻译
在孟春的月份里,东风解冻了大地,冬眠的昆虫开始苏醒活动了,天子要布施恩德、广施惠泽来顺应时序的变化,命令宰相和各级官员都要执行赏罚来整顿各自的职责和事务,这时要教导贵族子弟遵守尊卑长幼的礼节,教育他们懂得亲爱尊敬长辈、友爱尊重年长者的道理。
就是《礼记二则》的原文及翻译内容。《礼记》作为中国古代重要的礼仪文化典籍之一,其中所蕴含的尊师重道、礼乐之教等思想对于我们今天的社会仍然具有深远的意义和价值,希望通过对这两则内容的阅读和学习,能够使大家更加深入地理解和领悟古代礼仪文化的精髓和价值所在。