孔子东游,见两小儿辩斗,问其故。
一儿曰:“我以日始出时去人近,而日中时远也。”
一儿曰:“我以日初出远,而日中时近也。”
一儿曰:“日初出大如车盖,及日中则如盘盂,此不为远者小而近者大乎?”
一儿曰:“日初出沧沧凉凉,及其日中如探汤,此不为近者热而远者凉乎?”
孔子不能决也。
两小儿笑曰:“孰为汝多知乎?”
翻译:
孔子在东方游学的时候,看见两个小孩在争辩,就问他们在争辩的原因。
一个小孩说:“我认为太阳刚出来时离人近一些,而到中午时离人远一些。”
另一个小孩却认为太阳刚出来时离人远些,而到中午时离人近些。
一个小孩说:“太阳刚出来时像车盖一样大,到了中午却像个盘子,这不是远的时候感觉小而近的时候感觉大的道理吗?”
另一个小孩说:“太阳刚出来时有清凉的感觉,到了中午却像把手伸进热水里一样热,这不是近的时候感觉热而远的时候感觉凉的道理吗?”
孔子不能判定谁是谁非。
两个小孩笑着说:“谁说你的知识渊博呢?”
这个故事讲述了孔子在与孩子们的对话中,无法判断太阳离地远近的问题,这个故事体现了孔子的谦虚和好学精神,同时也反映了孩子们的纯真和好奇心,这个故事也提醒我们,在面对复杂的问题时,我们应该保持开放的心态,勇于接受不同的观点,并寻求真理。